ATATÜRK ORTAOKULU

GÜNEŞ SİSTEMİNİN GENEL ÖZELLİKLERİ

    Güneş’in çapı yaklaşık 9 yerküre çapına eşittir, hacmi 1.3 milyon yer hacmi, kütlesi 323.440 yer kütlesi ve ortalama yoğunluğu 2.410 kg/m3 tür. Güneşi oluşturan atomlar tamamen plazma dır.
 

    Gezegenler güneş etrafında basıklığı az eliptik yörüngeler üzerinde, Venüs hariç, güneş ile aynı yönde dönmektedir.
 

     İki gezegen hariç tüm gezegenlerin dönme yörüngeleri hemen hemen aynı düzlemdedir. Merkür e Plüton’un yörünge düzlemleri hemen hemen aynı düzlemdedir. Merkür ve Plüton’un yörünge düzlemleri sırasıyla 70o ve 170o lik açı yaparlar.
 

        Bütün gezegenler ve uyduları yörüngelerinde güneş ile aynı, saatin tersi yönde dönerler.
 Uranüs ve Venüs hariç tüm gezegen ve Güneş kendi eksenleri etrafında (kuzey kutbuna kıyasla) saatin tersi yönde dönerler.
 

       Güneş’in kütlesi tüm sistemin yaklaşık %69’unu oluşturur. Bununla beraber güneşin açısal moment enerjisi yaklaşık %1’dir. 
    

Gezegenlerin güneşten olan uzaklıkları TITUS-BODE kuralı ile belirlenir.
  

      Güneş etrafındaki gezegenler iç ve dış gezegenler olarak ayrılırlar. Asteroitlerin içindeki gezegenlerin yoğunlukları ortalama 300 – 500 kg/m3’tür. Dış gezegenlerin ise çoğu donmuş, katılaşmış gaz özelliklerini taşır. İç gezegenlerin kendi eksenleri etrafında dönme hızları daha yüksektir.
     

Yerküre üzerine düşen göktaşlarının ve aydan getirilen kayaçların yapılan analizi, iç grupta bulunan gezegenlerin %9’un Ne, Ni,Mg, ve O’den oluştuğunu göstermektedir. Bu kayaçların radyoaktif yöntemler ile saptanan yaşları en fazla 4.6 milyar yıl çıkmıştır. 

 Yer’in dönme ekseni, yörünge düzlemine 43.50 eğilmiştir. 

 

                                                                                          Kaynak : jeofizikmuhendisleri.com

                                                                                                          Ömer 6/A

GEZEGENLER

Merkür:

Güneş’e en yakın ve güneş sistemindeki en küçük gezegendir uydusu ve halkası yoktur Güneş’e çok yakın olmasından ve kendi etrafında çok yavaş dönmesinden dolayı gecesi ve gündüzü arasında sıcaklık farkı çok fazladır. Kütlesi Dünya’nın kütlesinin yaklaşık yirmide biri kadardır. Atmosferi yoktur. Güneş etrafındaki bit tam turunu 88 günde tamamlar.

Venüs:

Güneş’e en yakın ikinci gezegendir. Büyüklük bakımından altıncı sırada yer alır. Uydusu ve halkası yoktur. Güneş ve Ay’dan sonra gözlemlenebilen en parlak gök cismidir. Halk arasında çoban yıldızı olarak da bilinir. Kalın atmosfer tabakasıyla kaplıdır. Dünya’ya en yakın gezegen olmasına rağmen kalın atmosfer tabakası yüzünden Dünya’dan gözlenememektedir. Yüzeyindeki karbon gazları nedeniyle yüzeyi oldukça sıcaktır. Saat yönünde dönen tek gezegendir.

Dünya:

Güneş’e yakın üçüncü gezegendir. Büyüklük bakımından beşinci sırada yer almaktadır. Üzerinde yaşam olan tek doğal gök cismidir. Dünya’nın tek doğal uydusu, Ay’dır. Yüzeyinin yaklaşık %70’i sularla %30’u karalarla kaplıdır. Çevresini sarmalayan bir atmosfer vardır.

 

Mars:

Güneş sistemindeki gezegenler içinde; Güneş’e yakınlıkta dördüncü sırada, büyüklük bakımından yedinci sırada yer alır. Dünya ile Jüpiter arasında yer alan Mars’ın yüzeyi kırmızımsı bir görünüşe sahiptir. Bu nedenle ‘’KIZIL GEZEGEN’’ olarakda bilinir. 2 doğal uydusu vardır. Mars’ın kütlesi, Dünya’nın kütlesinin onda biri kadardır. Gezegenin çevresinde, Dünya atmosferine benzeyen fakat daha seyrek olan bir atmosfer vardır. Yüzeyinde su yoktur ama kutuplarında su bulunabileceği tahmin edilmektedir. Mars’ta yaşam olup olmadığı hala araştırılıyor. Mars, Dünya’dan çıplak gözle görülebilmektedir.

Jüpiter:

Güneş sistemindeki en büyük gezegendir. Güneş’e yakınlıkta beşinci sırada yer alır. Bugüne kadar 79 doğal uydusu keşfedilmiştir. Jüpiter’in en büyük dört doğal uydusunu, kendi yaptığı teleskopla 1610 yılında ilk gözlemleyen, Galileo Galilei olmuştur. Jüpiter, çıplak gözle gözlemlenebilmektedir. En büyük uydusu ganimettir.

Satürn:

Güneş sisteminin Güneş’ten uzaklık sırasına göre altıncı gezegeni Satürn’dür. Büyüklük açısından Jüpiter  ‘den sonra ikinci sırada gelir. Çıplak gözle izlenebilen beş gezegenden biridir. Kalın ve karmaşık bir atmosfer tabakası ile çevrilidir. Halkaları oldukça dikkat çekicidir. Yakın zamanlarda belirlenenlerle birlikte 82 uydusu vardır. En büyük uydusu titandır.

Uranüs:

Güneş sisteminde, Güneş’e uzaklıkta yedinci, büyüklük açısından üçüncü sırada yer alır. 13 Mart 1781’de William Herschel gerçekleştirdiği bir dizi gözlem sonunda gezegen olduğu anlaşılmıştır. Dönüşü yan yatmış bir varile benzetilebilir. 27 uydusu bulunan gezegenin yüzeyi çok soğuktur.

Neptün:

Neptün, Güneş’e en uzak gezegendir Büyüklük açısından dördüncü sırada yer alır. Çok uzakta bulunduğu için Dünya’dan çıplak gözle görülmez. Neptün, Uranüs’ün ikizi olarak bilinir. Bugüne kadar 14 uydusu gözlemlenebilmiştir. Teleskopla bakıldığında küçük, yeşilimsi, yuvarlak bir cisim olarak görünür. En büyük uydusu Tritondur.

 

         Kaynakça: Açıklamalar Ders Kitabı                                     Zeynep K.  6 - B

            Görseller: Google                                                          

 

                   

                                                 GÜNEŞ VE AY TUTULMASI                                                                                                                                                                                                                                         

 

 Güneş tutulması: Ay'ın yörünge hareketi sırasında Dünya ile Güneş arasına girmesi ve dolayısıyla Ay'ın Güneş'i kısmen ya da tümüyle örtmesi sonucunda gözlemlenen doğa olayıdır.
   

 

Ay tutulması: Ay, kendi yörüngesinde dolanırken, kimi zaman Dünya'nın gölgesine girer. Buna Ay tutulması denir. Ay tutulması, dolunay zamanında ve Ay'ın düğüm noktalarına yakın olması durumunda meydana gelir. Ay'ın, Dünya'nın gölgesine girmesi ile Güneş'ten aldığı parlaklığı kaybetmesi neticesinde görülür. 

https://tr.wikipedia.org/wiki/G%C3%BCne%C5%9F_tutulmas%C4%B1

https://tr.wikipedia.org/wiki/Ay_tutulmas%C4%B1

                                                                                                                       URAS 6/A

                                                                                                                 GÜLSE 6/B

GÜNEŞ SİSTEMİ İLE İLGİLİ İLGİNÇ GERÇEKLER

 1- Uzaydaki Yerimiz…

Güneş sistemi; yabancı gezegenleri, gizemli ayları ve garip olayları ile oldukça ilginç bir yerdir. Örneğin Mars, Amerika kıtası büyüklüğünde gerçekten “büyük” bir kanyona ev sahipliği yaparken bilim adamları Pluto’da buz saçan volkanlar keşfetmiştir. Neptün’ün ötesinde bir yerde gizlenen devasa, keşfedilmemiş bir gezegen bile olabilir. Güneş sistemi etrafındaki gezegenler, cüce gezegenler, kuyruklu yıldızlar ve diğer inanılmaz nesneler hakkında bazı gerçeklere değinelim.

 2- Uranüs’ün Eğikliği…

Uranüs ilk bakışta özelliksiz bir mavi top gibi görünüyor, ancak dış güneş sisteminin bu dev gezegeni daha yakından incelendiğinde oldukça gariptir. Öncelikle gezegen bilim adamlarının tam olarak anlamadığı nedenlerle döner. En olası açıklama, eski çağda bir ya da daha fazla çarpışma geçirmiş olmasıdır. Her durumda, eğimi Uranüs’ü güneş sistemi gezegenleri arasında eşsiz kılar.

Uranüs ayrıca, 1977’de gezegenin bir yıldızın önünden geçerken (Dünya’nın perspektifinden) doğrulandığı zayıf halkalara da sahiptir. Yıldızın ışığı defalarca yanıp sönerken, gökbilimciler, yıldız ışığını engelleyenin bir gezegenden başka bir şey olmadığını fark ettiler. Yakın geçmişte, gökbilimciler Uranüs’ün güneşe en yakın yaklaşımından birkaç yıl sonra Uranüs atmosferi içinde fırtınalar gözlemlediler.

3- Jüpiter’in ayı Io’nun volkanik patlamaları…

Dünyamızın nispeten faal olmayan uydusu olduğu gibi Jüpiter’in uydularından biri olan Io’nun kaotik manzarası büyük bir sürpriz olabilir. Jüpiter’in ayında yüzlerce volkan bulunur ve güneş sistemindeki en aktif ay olarak kabul edilir. Io’nun patlamaları, maruz kaldığı muazzam yer çekiminden kaynaklanır ve Jüpiter’in yerçekimi kuyusunda yer alır. Bilim adamları yine de Io’nun iç kısmına nasıl sıcaklığın yayılmakta olduğunu anlamaya çalışıyorlar, ancak volkanlar tek başına bilimsel modeller kullanarak neler olduğunu tahmin etmeyi zorlaştırıyorlar.

4- Mars (bildiğimiz) en büyük yanardağa sahip…

Mars şimdi sessiz gibi görünse de, geçmişte bir şeylerin dev volkanların oluşmasına ve patlamalarına neden olduğunu biliyoruz. Güneş sisteminde şimdiye kadar keşfedilen en büyük volkan olan “Olympus Mons” , Dünya’nın en yüksek dağı Everest ile karşılaştırılırsa üç kat daha yüksektir. Dağın yüksekliği 26 bin 400 metredir. Olympus Dağı, görüntü olarak Dünya’da yer alan dağlardan farklıdır. Örnek verecek olunursa, bu dağın tepesi eğimli değil tamamen düzdür. Bu görüntü çok hafif eğimleri olan ovayı anımsatmaktadır. Bir dağ denilince akla gelen ilk şeylerden birisi olan dik yamaçlar, bu dağ için geçerli değildir. Bu dağın yamaçları dik değildir. Öyle ki, yamaçların eğimi 1 ile 3 derece arasında değişmektedir. Mars’ta Volkanlar çok büyük boyutlara ulaşabilir, çünkü Yerçekimi Kızıl Gezegen üzerinde Dünya üzerinde olduğundan daha zayıftır.

5- En Uzun Vadi Mars’ta…

Büyük Kanyon’un büyük olduğunu düşündüyseniz, bu Valles Marineris’e kıyasla fazla bir şey değildir. 4,000 km uzunluğundaki bu büyük Mars kanyonu sistemi, Arizona’daki Büyük Kanyon’dan on kat daha uzun, yedi kat daha geniş ve yedi kat daha derindir. Valles Marineris, 1971 yılında Mariner 9 adlı uzay aracı tarafından küresel haritalama görevi sırasında tespit edilmiştir.

6-Merkür’de Tektonik Hareketler…

Bilim insanları, uzun yıllar boyunca Güneş sisteminde tektonik olarak etkin olan tek gezegenin Dünya olduğuna inanıyorlardı. Bu düşünce Merkür yüzeyinin incelenmesinden sonra değişti; MESSENGER uzay aracı Merkür’de ilk yörünge görevini yaptı. Tüm gezegen yüksek çözünürlükte haritalandırıp yüzeyindeki özelliklere incelendi. 2016’da MESSENGER’ın verileri uçurum benzeri yeryüzü şekillerini ortaya koydu.

          Kaynak : www.space.com , https://www.nasa.gov/

 

 7- Uzayda "243 Ida" diye adlandırılan kendi uydusu olan bir asteroit vardır.

 

8- Bu Star Wars'taki "Death Star" değil. 

Bu Satürn'ün uydusu Minas ve Güneş Sistemi'ndeki en ağır krater izine sahip olan cisim.

Kaynak: 25 Crazy Facts About Our Solar System

                                                                                                                             BORA 6/A

Karşınızda 

"Büyük Kırmızı Leke"

NASA'nın uzay aracı Juno, Jüpiter'in "Büyük Kırmızı Lekesi"nin şu ana kadarki en ayrıntılı fotoğraflarını gönderdi. Büyük Kırmızı Leke, Dünya'dan daha büyük.

Güneş Sistemi'nin en büyük gezegeni Jüpiter'de bulunan NASA'nın Juno uzay aracı gezegenin "Büyük Kırmızı Lekesi"nin en ayrıntılı görüntülerini gönderdi.

 

NASA araştırmacılarından Scott Bolton,"Jüpiter'in bu karakteristik fırtınasının şu ana kadar çekilmiş en iyi fotoğraflarına sahibiz" dedi.

 

ABD Uzay ve Havacılık Dairesi NASA'nın verilerine göre, artık Jüpiter'in karakteristik bir özelliği haline gelen ve büyük bir kırmızı leke olarak görülen fırtına 350 yıldan uzun bir süredir gezegen yüzeyinde yer alıyor.

 

Saatte en az 600 kilometre hıza ve 16 bin 350 kilometre çapa sahip olan fırtına, Juno'nun çektiği görüntülerde de büyük kırmızı bir leke olarak görülüyor.

Bilim insanları, fırtınanın bu kadar uzun süredir var olmasının nedeninin gezegenin gazdan oluşan yapısı olduğunu düşünüyor.

Dünya'nın aksine Jüpiter'de fırtınayı frenleyebilecek sert bir yüzey bulunmuyor. Ancak NASA'ya göre, "Büyük Kırmızı Leke" giderek küçülüyor.

©Deutsche Welle Türkçe

                                                                                          ALPEREN6/B

              GÜNEŞ SİSTEMİ HAKKINDA 17 İLGİNÇ BİLGİ

1. Güneş Sistemi'nin galaksi yörüngesinde tam bir tur atması 240 milyon yıl sürmektedir.

2. Güneş Sistemi'ndeki toplam kütlenin %99.86'sını Güneş oluşturmaktadır.

3. Dünya, Güneş Sistemi'nde suyu katı, sıvı ve gaz olmak üzere üç farklı halde bulunduran tek gezegendir.

 4. Dünya, Güneş Sistemi'nde tam bir Güneş tutulmasının gözlemlenebileceği tek gezegendir.

5. Neptün, saatte 2,100 kilometreye ulaşabilen rüzgârlarıyla Güneş Sistemi'nin en şiddetli rüzgârlarına ev sahipliği yapmaktadır.

 6. Eğer tek bir atom, Güneş Sistemi büyüklüğünde olsaydı, bir nötrino yalnızca golf topu büyüklüğünde olurdu.

 7. Sahip olduğu büyüklük, oluştuğu maddeler ve yörüngesi itibariyle Dünya'ya en çok benzeyen gezegen Venüs'tür.

8. Güneş Sistemi'nde en soğuk atmosfere sahip olan gezegen, gözlemlenen en yüksek sıcaklığı -224 °C ile Uranüs'tür.

 9. İsveç, dünyanın en büyük Güneş Sistemi modeline sahip ülkesidir. 1:20 milyon ölçeğine sahip olan bu model, ülke boyunca 950 kilometrelik bir alan kaplamaktadır.

 

 10. Bilim insanlarına göre bugün Dünya'da bulunan suyun %50'sini, Güneş'in oluşumu sırasında ortaya çıkan yıldız buzları oluşturmuştur.

11. Mars gezegeni, 22 kilometrelik uzunluğuyla Güneş Sistemi'nin en büyük dağı olan Olimpos Dağı'na ev sahipliği yapmaktadır.

12. Güneş Sistemi'ndeki en büyük kum fırtınaları Mars gezegeninde meydana gelmektedir. Aylarca sürebilen bu fırtınalar, gezegenin tüm yüzeyini kaplayabilmektedir.

13. Uranüs, Güneş Sistemi'nin 3. en büyük gezegenidir.

 14. Güneş Sistemi'nde en fazla volkan bulunduran gezegen, sahip olduğu 1600'ün üzerinde volkanik oluşumla Venüs'tür.

15. Jupiter ve Satürn, Güneş Sistemi'nin en büyük gezegenleridir ve bu ki gezegen temelde hidrojen ve helyumdan oluşmuştur.

 16. Güneş Sistemi'nin diğer devlerinden olan Uranüs ve Neptün ise çoğunlukla buzdan meydana gelmişlerdir.

17. Ve milyonlarca yıldır bizlere ev sahipliği yapan Güneş Sistemi, henüz 4.54 milyar yaşında bir çocuktur...

 

Kaynakça: onedio.com

Deniz K. 6-B

 

Güneş'in 'gezegen yiyen' ikiz kardeşi bulundu

Bilim adamları, Dünya'dan 300 ışık yılı uzaklıkta Güneş'e çok benzeyen ve çevresindeki gezegenleri "yiyen" bir yıldız keşfetti.

"Astronomy and Astrophysics" dergisinde yayımlanan çalışma, Güneş'e "ikiz kardeşi kadar" benzeyen ve 6 milyar yaşında olduğu sanılan HIP 68468 adlı yıldızın, çevresindeki gezegenleri kendisine çekerek yuttuğunu ortaya koydu.

Yale Üniversitesinden Debra Ficher, “Bilgisayar simülasyonları, günümüzden milyarlarca yıl sonra, Merkür’ün gezegenler arası kütle çekim gücünün birikmesi sonucu Güneş tarafından yutulacağını gösteriyor."

HIP 68468 yıldızının yörüngesindeki gezegenleri yemesinin de bunun bir örneği olduğunu söyleyen Ficher, "Keşif, gezegen sistemlerinin şekillenmesi hakkındaki anlayışımızı derinleştiriyor.”

Şili'deki La Silla Rasathanesi'nde yer alan 3,6 metrelik teleskobu kullanan araştırmacılar, HIP 68468 yıldızının yörüngesinde biri Neptün’den yüzde 50, diğeri ise Dünya’dan 3 kat daha büyük iki gezegen tespit etti.

.

Haber kaynağı:Dünya Bülteni/Haber Merkezi

MERT T.6/A

ATATÜRK