WEB 2.0 ARAÇLARININ SINIFTA KULLANIMI

        İnsanların zaman ve yerden bağımsız olarak iletişim halinde olmaları, hiçbir zaman günümüz kadar kolay olmamıştır. Bu kolaylık dünya üzerindeki iletişim için tüm sınırların kalktığı anlamına gelmemekle birlikte bu sınırlar internetin hayatımıza girmesiyle birlikte hızlıca azalmaktadır. İnternetin yeni yüzü olarak ve ikinci nesil hizmetleri içeren teknolojiler topluluğu olarak ifade edebileceğimiz Web 2.0, kullanıcılarına çevrim-içi işbirliği ve paylaşım imkanları sağlayarak insanlar arasındaki iletişim olanaklarını en üst düzeye taşımış bulunmaktadır. Aslında Web 2.0 kullanıcı merkezli ve kullanıcıların içeriğine katkıda bulunduğu, onlara hareket özgürlüğü ve kullanım kolaylığı sunduğu yeni nesil internet platformu olarak tanımlanabilir. Web 2.0 kavramı ilk kez 2004 yılında, O’Reilly ve MediaLive International tarafından organize edilen ve Google, Yahoo, Msn, Amazon, Ebay gibi Web dünyasının önde gelen şirketlerinin de katıldığı Web konferansında, Web alanında yaşanan gelişmeler ve Web dünyasının geleceği konusunda tartışılırken ortaya çıkmıştır. Web 2.0 teknolojisinin sunduğu yenilikler; ağ günlükleri (Weblogs), oynatıcı ve video yayın abonelikleri (podcast and videocasts), vikiler (wikis), sosyal ağlar (social networks), yer imleri (bookmarks), etiketleme (tagging), resim ve video paylaşımı (photo and video sharing), karma (bütünleşik) Web siteleri (mashups) en göze çarpan uygulamalardır. Bu çalışmada, adı geçen Web 2.0 uygulamalarının eğitim alanında kullanımlarına ilişkin değerlendirmeler sunulmakta ve günümüzün en popüler sosyal ağlarından olan Facebook’un eğitim sürecinde kullanımına yönelik örnek bir uygulamanın nasıl yapıldığına dair bilgiler verilmektedir. Örnek uygulama için Fırat Üniversitesi Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü müfredatında yer alan Eğitimde Bilgi Teknolojileri, İnternet Tabanlı Programlama ve Web Tasarımı adlı üç lisans dersi ve Değişen Eğitim ve Yeni Teknolojiler adlı yüksek lisans dersi seçilmiştir. Bir Facebook kurs uygulaması (API1 ) kullanılarak tüm ders yönetim işlemleri tanımlanmış, üyeliği olan öğrencilerin aldıkları derslere ait bilgilere, dokümanlara, bağlantılara ulaşmaları sağlanmıştır. Sanal sınıf ortamında dersin özelliğine göre alt gruplar oluşturularak, işbirliği, paylaşım, mesajlaşma, tartışma imkânları sunulmuştur. Uygulamanın detayları Web 2.0 uygulamalarının eğitimde kullanımına dair değerlendirmeler bölümünden sonra ele alınmıştır.

        Teknoloji ile beraber değişimin çok hızlı olduğu dünyamızda; 21.yüzyılın modern eğitim modellerinde kullanılabilecek araçların başında Web 2.0 uygulamaları olabileceği üzerine birçok araştırma yapılmaktadır. Öğrencilerin internet kullanımları incelendiğinde bloglar, podcast’ler, vikiler, Facebook ve MySpace gibi sosyal ağ siteleri, sanal dünyalar, video ve fotoğraf paylaşım siteleri gibi Web 2.0 teknolojilerini yoğun bir şekilde kullandıkları görülmektedir. İnternetin kullanımı öğrencilerin sosyal yaşamları kadar akademik hayatlarına da önemli katkılar sağlamaktadır
. Web 2.0 teknolojileri ve özellikle MySpace ve Facebook gibi sosyal ağ siteleri milyonlarca öğrencinin yaşamları üzerinde oldukça güçlü etkileri vardır [2]. Birçok araştırmacı bu etkinin ne olduğunu merak etmekte ve gerçekten önemli bir etkisi var ise sosyal ağların eğitimin içerisinde olması konusunda hem fikir olmaktadırlar. Yeni Medya Konsorsiyumu ve EDUCAUSE tarafından 2008 yılında hazırlanan Horizon Raporu, eğitim amaçlı sosyal ağlardan yararlanmak için stratejiler geliştirmek gerektiğini işaret etmektedir. Web günlükleri (Weblogs), kolay kullanımlarının yanında önemli eğitsel değere sahiptir. Temel bir eğitimsel blogun limitleri olmamasına rağmen, öğrenciler için öğretimsel öğeler, kurs duyuruları ve okumaları, düşünce ürünü makaleler, grup çalışması için diyalog imkanı, kurs ile ilgili dökümanların paylaşımı gibi özellikleri içermesi gerekir . Oynatıcı yayın abonelikleri (podcasts), dijital medya dosyalarının taşınabilir medya oynatıcılarda veya bilgisayarlarda oynatılmak üzere internet üzerinden beslemeler (akışlar) yoluyla dağıtılma tekniği olarak bilinmektedir. Bu uygulamalar, yüksek öğrenimde eğitimsel bir araç olarak kullanımı gittikçe yaygınlaşmaktadır. Podcast’ler öğrencilere kaçırdıkları dersleri dinlemelerine izin vermektedir. Orijinal Viki (Wiki) kavramının mucitleri Leuf ve Cunningham’a göre bir viki, herhangi bir kullanıcı tarafından web tarayıcısında bir form aracılığı ile bilgilerin eklendiği ve düzenlendiği, serbestçe genişleyebilen ve bilginin depo landığı birbirleriyle bağlantılı web sayfalarını ifade etmektedir. Vikilerin (Wikis) dünya çapında öğrenciler, öğretmenler ve akademisyenler tarafından eğitimde kullanımı yaygın bir şekilde artmaktadır. Viki teknolojilerinin sosyal etkinlikler ve etkileşimleri destekleyen çevrim-içi ortamları oluşturma potansiyeli ve işbirlikçi öğrenme aktivitelerini teşvik etme özelliği üzerinde durulmaktadır. Vikiler, öğrencilerin kişisel web sitelerini oldukça kolay bir şekilde gerçekleştirmelerine, proje geliştirme ve değerlendirme yapabilmelerine, grup çalışmaları ve araştırma çalışmalarına ilişkin bilgileri gönderme, düzeltme ve paylaşma imkanı sağlamak ve ayrıca sınıf içi deneyimlerin paylaşılması için uygun bir ortam olarak kullanılabilir.

        

        Web 2.0 ile beraber gelen yeni teknolojilerin eğitim alanında kullanımı geleneksel sınıf içi öğrenme ortamlarına alternatif öğrenme ortamları sunmaktadır. Öğrencilerin büyük bir çoğunluğunun üye olduğu, günümüzün en popüler sosyal ağı olan Facebook’un iletişim yeteneklerinden faydalanarak alternatif bir ders ortamı hazırlanabileceği ve ders ortamının öğrenme sürecine önemli katkı yapabileceği varsayımı ile bu çalışma başlatılmış ve bir uygulama gerçekleştirilmiştir. Gerçekleştirilen uygulama halen kullanılmakta için, uygulamanın sonuçları ilerleyen çalışmalarda sunulacaktır. Kullanılan uygulamanın çevrim-içi sınıf toplulukları oluşturularak işbirlikçi öğrenmeyi destekleyip desteklemediği, eğitmen-öğrenci ve öğrenci-öğrenci arasındaki etkileşimi artırıp artırmadığı, öğrencilerin başarılarında etkisinin olup olmadığı araştırılması gereken önemli noktalardır. Öğrencilerin şu ana kadarki ki izlenimlerinden uygulamaya karşı son derece pozitif düşüncelere sahip oldukları, Facebook’un sosyal bir iletişim aracı olmanın yanında aynı zamanda bir öğrenme aracı olarak benimsedikleri gözlemlenmiştir.

Fuat DİBEKLİ

Tepecik Demir Topal Ortaokulu / Bodrum